Vì sao phụ nữ trung niên cần chất chống oxy hóa?

Theo kết quả nghiên cứu ở Đức, tỷ lệ thiếu máu cơ tim ở phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh giảm thấy rõ ở nhóm đối tượng được điều chỉnh tình trạng dao động rồi đi lần đến thiếu hụt nội tiết tố estrogen và progesterone bằng chất kháng oxy hóa.

Thầy thuốc ngày xưa khó có thể chẩn đoán chính xác nếu van hai lá bị hở chút xíu, vì phải đợi đến khi bệnh khá nặng mới nghe được tiếng tim bệnh lý. Nhà điều trị bây giờ nhàn hơn nhiều vì đã có máy siêu âm 3 chiều đo chính xác từng ly, từng chút lượng máu dội ngược khi van hai lá không còn đóng kín. Kẹt chính ở chỗ đời bao giờ cũng lắm cảnh éo le. Trong khi có đối tượng còn khỏe bỗng ngã bệnh vì quá lo sau khi máy phát hiện chiếc van nào đó xì lỗ mọt thì cũng không thiếu gì người mệt muốn đứt hơi mà thầy thuốc “siêu tới âm lui” nhiều lần vẫn không tìm ra bệnh. Đó là số người đau khổ vì hồi hộp, hụt hơi, ngộp thở mà kết quả siêu âm, điện tim… lại là hoàn toàn bình thường hay “chưa phát hiện dấu hiệu bệnh lý”! Lý do là vì bệnh nhân, đa số là phụ nữ, thuộc nhóm bệnh tim do nguyên nhân thần kinh nội tiết (endogenus cardiac neurosis). Máy siêu âm cho dù là hàng hiệu cũng tìm không ra khe hở hay chỗ nghẹt trên tim khi người bệnh mệt từng cơn bất chợt do dòng máu bỗng có lúc trở nên đậm đặc, như thường gặp ở người:

-   Đau khổ lâu ngày vì tình duyên trục trặc.

-   Trầm uất do hậu quả của bệnh nội tiết, bệnh tiểu đường, nhược tuyến giáp. Thường xuyên lo sợ vì căng thẳng trong nghề nghiệp.

-   Chấn động tâm lý sau tan sự, chấn thương.

-   Căm giận kéo dài trong nghề nghiệp vì ám tiễn sau lưng nhưng không có cơ hội nói hết cho hả giận.

Ngặt nghèo cho bệnh nhân là tình trạng rối loạn chức năng, nếu không được điều trị kịp thời sớm muộn cũng chuyển sang bệnh thực thể như rối loạn nhịp tim, cao huyết áp, suy tim và thậm chí nhồi máu cơ tim do thuyên tắc mạch vành. Đừng quên tỷ lệ tử vong của phụ nữ trên 60 tuổi vì nhồi máu cơ tim đã từ lâu “bình đẳng” với số nạn nhân nam giới!

Éo le chính ở điểm nếu tưởng phái yếu lúc nào cũng cẩn thận hơn đàn ông thì sai. Theo thống kê ở trường đại học y ở Dresden (Đức), phụ nữ từ độ tuổi tiền mãn kinh lại là giới ít để ý đến bệnh tim, nếu so sánh với cánh đàn ông. Chuyện khó tin nhưng có thật. Bằng chứng là 80% quý ông trong số nạn nhân của bệnh nhồi máu cơ tim tuân thủ răm rắp lịch tái khám trong khi số quý bà chịu khó trở lại phòng khám sau khi rời phòng cấp cứu vì cơn thuyên tắc mạch vành chỉ có 67%. Bên mình chắc càng ít hơn nữa vì đa số phụ nữ tất bật với chồng, con, cháu, chắt!

Nhưng đó chưa hẳn là lý do tại sao tỷ lệ mắc bệnh và thậm chí tỷ lệ tử vong do nhồi máu cơ tim ở phụ nữ trung niên đang có khuynh hướng qua mặt nam giới. Nguyên nhân trên thực tế là vì:

-   Dấu hiệu báo động của thiếu máu cơ tim ở phụ nữ rất mơ hồ, ít khi là hình ảnh điển hình của cơn đau thắt ngực. Thay vào đó là chóng mặt, đau đầu nên thầy thuốc còn bị đánh lừa, nói chi đến bệnh nhân.

-   Phụ nữ thường tự chọn chuyên khoa dựa theo triệu chứng và vì thế ít khi đến ngay thầy thuốc chuyên khoa tim mạch. Nạn nhân, từa tựa như lúc mua sắm, thường lòng vòng nhiều nơi khiến bệnh dễ trở nặng.

-  Nhiều bà, nhiều cô xem thường huyết áp thấp mà không ngờ là hơn phân nữa số trường hợp nhồi máu cơ tim gắn liền mật thiết với tình trạng huyết áp cất đầu không lên.

-   Đa số phụ nữ, có lẽ vì bản tính can đảm hơn giới được tiếng mày râu, nên có khuynh hướng lưỡng lự khá lâu trước khi quyết định gọi xe cấp cứu. Hậu quả là bệnh nhân đến bệnh viện quá trễ!

-   Không dưới 60% phụ nữ trong độ tuổi trung niên sẵn sàng đo loãng xương nhiều lần nhưng lại ngại đo điện tim để tầm soát bệnh mạch vành.

-   Hơn 50% trường hợp tử vong là người béo phì từ lâu nhưng không thể giảm cân mặc dù đã thử qua không biết bao nhiêu cách kiên cữ.

Bàn về bệnh tim cho dù có nói đi nói lại nhiều lần vẫn chưa là đủ. Bằng chứng là bệnh tim vẫn trước sau đứng đầu trên bảng tử vong, mặc dù kỹ thuật chẩn đoán và phương tiện điều trị được cải thiện không ngừng. Đáng nói là cũng theo kết quả nghiên cứu ở Đức, tỷ lệ thiếu máu cơ tim ở phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh giảm thấy rõ ở nhóm đối tượng được điều chỉnh tình trạng dao động rồi đi lần đến thiếu hụt nội tiết tố estrogen và progesterone bằng chất kháng oxy hóa. Khi hiểu ra thì mọi việc đơn giản hơn nhiều. Cho dù vì nguyên nhân nào cũng thế, thần kinh hay nội tiết cũng vậy, tai biến mạch máu não hay nhồi máu cơ tim không thể đánh lén nếu dòng máu đừng quá đậm đặc, nếu mạch máu đừng co thắc đột ngột, nếu thành mạch không mất tính đàn hồi thì xơ vữa do tác hại của chất oxy hóa tích lũy từ giai đoạn tiền mãn kinh. Đó cũng chính là lý do tại sao càng lúc càng có nhiều thầy thuốc chọn việc sử dụng chất kháng oxy hóa như nhân tố quan trọng trong phát đồ điều trị bệnh tim mạch cho phụ nữ ở độ tuổi trung niên.

Chuyên gia ở đại học Hamburg (Đức) ắt hẳn có lý do chính đáng khi khuyên phụ nữ từ tuổi 40 nên thường xuyên bổ sung Lycopene, hoạt chất kháng oxy hóa trong cà chua. Hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ chắc chắn có cơ sở vững chắc khi khuyến khích sử dụng Resveratrol trong rượu vang để phòng ngừa biến chứng của bệnh tim mạch. Không lạ gì nếu càng lúc càng có nhiều thầy thuốc xem Lycopene và Resveratrol như cặp bài trùng phòng bệnh tim mạch phòng bệnh tim mạch cho phụ nữ sắp đến khúc quanh của đường đời.

 Theo: Bs. Lương Lễ Hoàng