Sức khỏe của chúng ta được quyết định bởi điều gì?

Gen của cơ thể quyết định sức khỏe trong cuộc đời của con người, cách sống làm thúc đẩy quá trình nhiễm bệnh. Mặc dù một người có bị mắc bệnh hay không không chỉ là vấn đề gen, mà còn yếu tố môi trường, cách sống …Ví dụ: chúng ta có tới 5% dân số có gen dễ mắc bệnh liên quan đến thần kinh, nhưng những người này nếu họ sống một cuộc sống bình thản thì rất ít người mắc bệnh thần kinh, chỉ khi họ bị rơi vào hoàn cảnh bị áp lực thần kinh rất lớn (như chiến tranh, hoặc bị oan ức nghiêm trọng) bệnh mới phát. Hoặc có hai anh em ruột, người anh thì béo còn người em thì gầy, mặc dù họ cùng sống dưới một mái nhà cùng ăn một loại thức ăn. Người anh béo thì dễ mắc các bệnh cao huyết áp, đường máu cao, mỡ máu cao…và chất lượng cuộc sống bị ảnh hưởng rất lớn, nhân tố quyết định tại sao hai anh em lại có người gầy người béo chính là gen. Tức là hai anh em họ kế thừa các gen khác nhau từ bố mẹ, một người thì khó đoán định tương lai sức khỏe còn người kia lại có thể đoán được dễ dàng. Một cặp vợ chồng khỏe mạnh thì chúng ta cũng có thể dự đoán con cái của họ cũng sẽ khỏe mạnh.

Với ví dụ hai anh em ruột người gầy người béo kia, theo kinh nghiệm thì chắc chắn bố mẹ của họ có một người béo một người gầy (nhưng cũng có ngoại lệ). Như vậy một người thừa hưởng gen của cha một người thừa hưởng gen của mẹ. Hai anh em họ còn có rất nhiều đặc tính sinh lý khác nhau như: tính tình bốc đồng hay điềm tĩnh, đi nhanh hay chậm, tài năng âm nhạc, hoặc tài năng về kỹ thuật…đều do kế thừa các gen từ cha hay mẹ. Nhưng cơ chế kế thừa đó cũng có tính tương đối. Trong môn sinh học ở bậc học cấp 3 chúng ta đều đã học qua là ai cũng kế thừa một loại gen từ bố (cụ thể tham khảo hướng dẫn về gen), lại vừa kế thừa một gen từ mẹ, tổng cộng có 2 loại gen tương đồng. Nhưng tại sao mỗi người lại có dáng vẻ, tính cách khác nhau và sinh bệnh cũng khác nhau? Thực chất hai loại gen đó có những chi tiết khác nhau, chính điều đó làm cho hình dạng chúng ta khác nhau, tính cách khác nhau, tài năng khác nhau và phẩm chất cũng khác nhau. Hãy nhớ rằng tính cách phẩm chất cũng là do yếu tố di truyền, vậy các gen sức khỏe có di truyền không? Tất nhiên là có.

Có tới 18.000 loại bệnh trên cơ thể con người, loại trừ các bệnh do ngoại thương dẫn đến còn lại tuyệt đại đa số các bệnh đều có liên quan đến gen. Có người không hiểu sẽ hỏi rằng chúng ta bị cúm là do vi rút chứ vậy thì nó liên quan gì tới gen? Nhưng chắc chắn nó có liên quan đến gen, vì có người thường xuyên bị cúm (1 năm 3-4 lần) còn có không hề bị cúm, đó là vì vi rút cúm bám vào niêm mạc tế bào đường hô hấp của chúng ta, còn cần phải có một loại enzym để kích thích vi rút cúm sinh trưởng, loại enzym đó lại được gen của chúng ta sinh ra và điều khiển. Số lượng và hoạt tính của các gen đó lại rất khác nhau và được quyết định bởi các gen. Mặc dù chúng ta cùng sống trong một môi trường nhưng có người thì thường xuyên bị cúm còn có người thì lại miễn nhiễm. Đó không phải là may mắn mà là tác dụng của các gen. Nhưng trong một gia đình có người bị cảm thì thường đại đa số thành viên trong gia đình sẽ bị cúm, vì họ có quan hệ huyết thống, có quan hệ liên quan đến gen giống nhau. Như vậy có cách nào để không bị cúm không? Tất nhiên là có. Khi bạn biết gen của bạn đề kháng không tốt với cúm thì khi có người trong gia đình bị cúm thì bạn tránh đi nơi khác khoảng 1 tuần để vi rút cúm không còn đủ khỏe để gây bệnh hoặc thường xuyên dùng giấm để xông phòng ở làm cho đường hô hấp của ta ở trạng thái lúc nào cũng có chất giấm như vậy có thể phòng cúm. Vậy tình trạng gen chắc chắn ảnh hưởng đến việc nhiễm bệnh của một người. Xu hướng sức khỏe, cách sống và kiến thức về phòng bệnh quyết định ở chất lượng cuộc sống của người đó.